Sentetik Zeolit Nedir?

Sentetik Zeolit Nedir?

Adsorbanlar ve katalizörlerin bileşenleri olarak yaygın olarak kullanılan sentetik zeolit, kanalların boşluklarının boyutu ve şekli gibi gözenek yapılarını belirterek tanımlanan benzersiz moleküler eleklerdir.  Adsorbanların ve katalizörlerin geliştirilmesi sırasında, başlangıçta ​​gözenek yapısının korunması ve buna bağlı olarak numunelerin adsorpsiyon kabiliyetinin korunması veya gerekli ürünlerin veriminin arttırılması amacıyla değiştirilmesini yönlendirmek için kullanılırlar.

İsveçli bir mineralog olan Frederich Cronstet tarafından 1756 yılında keşfedilen Zeolit, ilk olarak volkanil orjinli olmak suretiyle ortaya çıkmıştır. Üç yapılı bir ağ örgüsü ile bezeli olan ve oldukça gözenekli bir yapıya sahip olan alumina silikat kristali olan bir zeolit kristalinin en küçük yapı birimi ise ‘Si04’ veya ‘Al04’ tetraederleri olarak bilinmektedir. Doğal ve sentetik zeolit olarak 2 temel sınıfa ayrılan zeolitler bu temel iki grubun altında birçok farklı türe ve sınıfa ayrılmaktadır. 

Temel sınıflardan bir diğeri olan sentetik zeolit ise doğal zeolitler ile aynı yapıya sahip olmayıp; birbirine bağlı silika ve alüminalardan oluşan 200’ün üzerinde farklı türde bulunan adsorbentlerdir. İlk defa 1938 yılında sentezlenmiş ve 1948 yılında da üretimi gerçekleştirilmiş olan bu madde günümüzde deterjan, boya ve genel olarak kimyasal materyal üretimi gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Termal bir işlemde üretilen kristalli ‘alüminosilikatlar’ olan sentetik zeolit, içlerinde sahip oldukları küçük moleküllerin kolayca geçmesine izin veren, ancak daha büyük moleküllerin geçemeyeceği sabit boyutta küçük delikler dolayısıyla moleküler elekler olarak da adlandırılırlar. Genellikle bir silika-alümina jelinin alkaliler ve organik şablonların eşliğinde yavaş kristalleştirilmesi işlemiyle sentezlenen bu zeolitler endüstriyel amaçlarla çeşitli ihtiyaçlara cevap vermesi adına homojen ve faz-saf halde ve birçok farklı özel türde üretilirler.

Sentetik zeolitler, sahip oldukları yüksek adsorpsiyon kapasitesi dolayısıyla çeşitli malzemeleri adsorbe etmek için; arıtma, kurutma ve ayırma alanında da geniş bir uygulama alanına sahiptirler. Öte yandan kafes benzeri yapıları ile iyon alışverişi içinde oldukça kullanışlı olan bu zeolitler, kalsiyum ve magnezyumu tutarak suyun yumuşamasını ve suyun sodyum açısından zengin olmasını sağlar. Bu doğrultuda deterjanlarda magnezyum ve kalsiyumun giderilmesi için de kullanılarak suyu yumuşatmakta ve deterjanın etkinliğini artırmaktadır. Aynı zamanda radyoaktif parçacıkları nükleer atıklardan etkili bir şekilde çıkarabilen zeolitler; ağır zehirli metallerle kirlenmiş su veya toprağı temizlemek için de kullanılabilir.

Sentetik zeolit, ılık karışım asfalt betonu üretim sürecinde katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Öte yandan moleküler elek olarak da bilinen yapısı sayesinde genellikle kriyosorpsiyon tipi vakum pompalarında da kullanılmaktadır. Aynı zamanda gözenekli yapısı sayesinde oldukça etkili bir katalizör görevi gören zeolitler, izomerizasyon ve hidrokarbon sentezi gibi birçok önemli reaksiyonda katalizör olarak kullanılır.

Oldukça geniş ve çeşitli kullanım alanına sahip olan sentetik zeolitler, kâğıt endüstrisi, inşaat sektörü, sağlık sektörü, maden ve metalürji gibi daha birçok farklı alanda moleküler sieve gibi farklı kullanım şekillerine sahip oldukça etkin ve kullanışlı bir maddedir.

DamlaNem ise, 1993 yılından bu yana ağırlıklı olarak nem alıcı ürünlerle depolama ve sevkiyat güvenliğinde faaliyet göstermekte olup, nem alıcı desikantları saflaştırma ve ayrıştırma ürünleri olan molecular sieve konusunda ZEOCHEM (İsviçre – Amerika) firmasının güvenilir Türkiye temsilciliğini yapmaktadır. Yıllar içerisinde ürün gruplarını artırarak müşterileri için kaliteli, güvenilir ve süreklilik sağlayan ürünleri bünyelerine katmaya devam ederek deneyimli mühendis kadrosu ile müşterilerine olabilecek en uygun ve kaliteli çözüm ortaklığını sunmaktadırlar.